Month: April 2023

E DIELA E MIROPRURËSEVE
(Marku 15:43-16:8)
HEROIZMI I KRISHTERË, BURRËRI DHE GUXIM
“Dhe Josifi… guxoi e hyri te Pilati”
(v. 15:43)
Sot Kisha, duke festuar Ngjalljen e Zotit, nderon dhe kujtimin e pesë njerëzve, dy burra dhe tri gra. Burrat janë Josifi dhe Nikodhimi, gratë janë Maria Magdalena, Maria, nëna e Jakovit dhe Saloma. Këta të pestë, në momentin më vendimtar të historisë së botës, atëherë kur njerëzit e dënuan me vdekje Perëndinë, shpëtuan nderin e gjindjes njerëzore. Kur prijësit e shthurur të popullit dhe turmat fanatike bënë krimin më të shëmtuar dhe Jisu Krishti gjendej tashmë i vdekur mbi kryq, dy burrat guxuan dhe u kujdesën për varrimin e Tij. Dhe, kur të gjithë flinin të qetë në Qytetin e Shenjtë, dhe ushtarët ruanin varrin, tri gratë patën guximin të nisen dhe t’i ofrojnë nderet e zakonshme të varrimit të vdekurit të tyre të dashur. Kisha ruajti emrat dhe veprën e këtyre pesë njerëzve në arkivin e saj më të shenjtë, që është Shkrimi i Shenjtë. Ata janë bashkëpunëtorët e Perëndisë, emrat e tyre u shkruan në “librin e jetës” dhe renditen me të drejtët. Kujtimi i tyre ruhet në Kishë “me lëvdata”.
I
Le t’i kthehemi tani shpjegimit të Ungjillit të sotëm dhe të shohim më nga afër veprën perëndidashëse dhe guximtare të këtyre pesë njerëzve. Josifi, këshilltari që besonte te Krishti dhe priste mbretërinë e Perëndisë, guxoi e u paraqit përpara Pilatit dhe kërkoi trupin e Jisuit. Pilati, pasi u sigurua nga kryeqindësi për vdekjen e Tij, i fali trupin Josifit. Edhe ky, pasi bleu një pëlhurë të re, e zbriti trupin nga kryqi, e mbështolli me pëlhurën, e vuri në një varr që ishte rrëmuar brenda në shkëmb dhe rrokullisi një gur të madh në hyrjen e varrit.
***
Nisma ishte e Josifit, por afër erdhi edhe Nikodhimi, siç dëshmon Ungjillor Joani; “Erdhi edhe Nikodhimi, ai që pati ardhur te Jisui një herë më parë, natën, dhe pruri një përzierje miroje dhe aloe, rreth njëqind litra” (Jn. 19:39). Ungjillori tjetër, Llukai, thotë për Josifin se ishte njeri “i mirë dhe i drejtë”, prandaj dhe si këshilltar, domethënë anëtar i këshillit të ju- denjve, nuk ishte dakord me vendimin dhe veprën e anëtarëve të tjerë; “ky nuk pati qenë në një mendje në këshillë e në punët e tyre” (Llk. 23:51).
Gjithashtu Josifi dhe Nikodhimi ishin prijës të popullit dhe nxënës të fshehtë të Jisuit “nga frika e Judenjve”. Frika është mbi njeriun, por ekzistojnë edhe çaste kur njeriu e mposht atë. Këto janë momentet e shenjta të dashurisë dhe të detyrimit.
Pasi kaloi e shtuna, Maria Magdalena, Maria, nëna e Jakovit, dhe Saloma, blenë erëra që të lyejnë trupin e Jisuit. Të dielën, herët në mëngjes dhe në momentin që lindte dielli, vijnë te varri. Sapo hynë brenda, panë një djalosh te veshur me rroba të bardha dhe u mbushën me habi e çudi. Por ai u tha: “Mos u çudisni. E di që kërkoni Jisuin e kryqëzuar; nuk është këtu, u ngjall. Ja vendi ku e vendosën. Shkoni dhe lajmëroni nxënësit e Tij dhe Petron, se ai shkon më përpara se ju në Galile. Atje do ta shihni, ashtu siç ju tha. Atëherë ato u larguan të mbushura me frikë dhe habi, dhe asnjërit s’i thanë gjë, sepse kishin frikë…”
***
Ishte i madh guximi i Josifit, që të shfaqej publikisht pro Jisuit, Atij që u gjykua dhe u vra si keqbërës. I madh ishte edhe guximi i grave miroprurëse që, të dielën, herët në mëngjes, shkuan te varri të lyejnë me aroma trupin e Tij të shenjtë. Gjithashtu guximi i tyre ishte i madh, sepse urrejtja vrasëse e prijësve ndaj Jisuit nuk ishte shuar ende. Ishte shumë. E thjeshtë që kjo urrejtje të kthehej me gjithë anësinë e saj kundër miqve dhe pasuesve të Tij. Ky mendim i bëri nxënësit e Tij të shpërndahen, dhe Petron e flaktë e entuziast ta mohojë tri herë me betime e mallkime. Por Josifi, Nikodhimi dhe gratë e thjeshta guxuan. Dashuria e tyre për Jisuin i shkatërroi muret gjigante të frikës dhe i shtyu në rrugën e detyrës.
***
Që atëherë guximi mbeti virtyt kryesor njohës i të krishterit të vërtetë. Në të e mbështesnin jetën e tyre gjithë besimtarët dhe, për më tepër, ky guxim u bë miku i tyre i përditshëm. Duhej të guxonin, që të flisnin pa frikë përballë kryqëzuesve të Mësuesit të tyre. Nevojitej shumë guxim, që të pohonin besimin tek Ai, të cilin kryepriftërinjtë e dënuan dhe pushteti i frikshëm romak e ekzekutoi.
Guximi shoqëronte ungjillorët, pohuesit, martirët dhe gjithë masat e besimtarëve që rendnin përpara te xhelatët, që të inkurajonin luftëtarët e besimit dhe më pas të mblidhnin ato çka mbeteshin nga heroizmat e tyre, një copë nga rrobat e tyre, dy pika gjaku, fjalët e tyre plot zell, për t’i ruajtur më vonë si thesare të çmuara të Kishës.
Dhe në fund, guxim nevojitej për të gjithë besimtarët, që të përballonin urrejtjen judaike, e bashkuar kjo me maninë idhujtare dhe me pushtetin romak. Ç’ishin të krishterët përballë gjithë këtyre përndjekësve? “Dele në mes të ujqërve” (Matth. 10:16). E megjithatë, delet fituan ndaj ujqërve “me anë të gjakut të Qengjit” (Zb. 12:11). Dhe, me virtytin e sakrificën e tyre, ndikuan në përhapjen mbarëbotërore të veprës së Kishës. Njëkohësisht u dorëzuan brezave pasardhës dhe neve sot, të nderuar dhe të lavdëruar, flamurin e Krishtit.
II
Edhe në periudhën e sotme të rehatisë dhe luksit, të konsumit dhe shthurjes, që besimtarët të mbajnë lart flamurin e Krishtit, nevojitet të zotërojnë të njëjtin guxim të shenjtë të të krishterëve të parë. Fjala e Perëndisë është kategorike: “Edhe i drejti do të rrojë prej besimit, edhe në u tërheqtë ndonjë prapa, shpirti im nuk do ta pëlqejë atë” (Heb. 10:38).
Në epokën tonë, e cila dallohet për individualizëm të theksuar dhe prirje për përfitime, krijohen çdo ditë shumë drama dhe shumë prej tyre copëtohen nën buldozerin e padrejtësisë; kush mundet ta përkrahë të padrejtësuarin dhe të nxjerrë veten e tij përpara të fortit të ditës? Kush do të guxojë të mbajë anën e të varfrit, të mbrojë nderin dhe respektin e atij kundër të cilit shpifet? Kush do ta denoncojë të keqen, do të gjykojë gënjeshtrën, do të mohojë mjetet e paudha për të marrë grada dhe për të mbizotëruar? Kush do ta lavdërojë të mirën, do të duartrokasë konkurrencën fisnike dhe përparimin e ndershëm? Vetëm i krishteri, ndërgjegjja dhe qëndrimi i të cilit zotërohet nga vullneti hyjnor. Apostull Pavli na vendos përpara përgjegjësive tona dhe na bën vigjilentë, duke thënë: “Kujdesuni, pra, që të mos humbni besën e patrembur dhe të mbushur me guxim, e cila ka shpërblim të madh” (Heb. 10:35).
Nëse të tjerët janë guximtarë në kryerjen e paligjësisë, pse të ngurroj unë që kam të vërtetën në anën time, në momentin që bëj detyrën time? Përderisa e urdhëron ndërgjegjja ime e ndriçuar, nuk duhet të më pengojë asgjë. Është e drejtë? Është e moralshme? Atëherë, përparojmë!
***
Vëllezërit e mi të dashur më Krishtin,
Shpesh ankohemi dhe shqetësohemi për rrugën që ka marrë shoqëria jonë. Vërejmë rreziqe, konstatojmë arsye. Një nga arsyet më të këqija të fatkeqësisë është se, zakonisht, njerëzit e mirë nuk janë të guximshëm, por frikacakë dhe të trembur. Të guximshëm shfaqen të pandershmit, dinakët dhe mashtruesit. Këtu qëndron drama jonë. Një tragjedi që duhet të ndalet njëherë e përgjithmonë. Edhe ne mund të kontribuojmë, nëse me burrëri dhe guxim përparojmë atje ku detyra jonë e krishterë na urdhëron me çiltërsi dhe guxim!
U bëftë!
† Ignati
Mitropolit i Beratit, Vlorës dhe Kaninës

• Shkëputur nga libri: Buqetë lulesh shpirtërore I (Predikime 2008-2009) 03.05.2009

Guxim dhe përgjegjësi

E Diela e Miroprurëseve
(Mark. 15:43-16:8)

“Guxoi e hyri te Pilati dhe lypi trupin e Jisuit”

Përçapja e Josifit nuk ishte aq e thjeshtë. Përkundrazi, ishte jashtëzakonisht e rrezikshme që, në një çast aq tragjik, të shfaqej si miku i një të dënuari, i cili kishte ngjallur armiqësinë e parisë së vendit. Kjo mund t’i kushtonte pasurinë dhe pozitën e tij të nderuar, me siguri edhe vetë jetën e tij. Por Josifi largon çdo frikë dhe me guxim shkon atje ku e thërret ndërgjegjja. Më vonë e shikojmë të ndjekin shembullin e tij edhe disa figura të tjera, si gratë miroprurëse. Ato nisen natën dhe nuk i llogarisin fare rreziqet duke shkuar pranë varrit, të cilin e ruajnë ushtarë romakë të pagdhendur.
Guximi i Josifit dhe i miroprurëseve na ofron edhe ne një rast të mirë për t’i parashtruar vetes disa pyetje të thjeshta dhe praktike, por të vyera. Ne, që dëshirojmë të quhemi nxënës të Krishtit, a tregojmë sa duhet guxim në kryerjen e detyrave tona, të vogla ose të mëdha, të detyrave që kemi ndërmarrë në profesionin tonë, të atyre familjare apo shoqërore?
Dikush ndoshta do të pyesë, a nevojitet vërtet guxim për këto? Patjetër, është më se i nevojshëm. Sa shumë pengesa i dalin përpara njeriut të ndershëm në përpjekjen e tij të përditshme, që të mbetet besnik në detyrën e tij! Do të bëjë sikur nuk shikon, që të fitojë para, pozita, grada? Do t’i bindet urdhrit amoral të eprorit, për të përfituar favore, apo do t’i bindet urdhrit të ndërgjegjes së tij? Do të ulë qafën para presionit të njerëzve të fuqishëm apo do të përparojë trimërisht në vendimin për t’i qëndruar besnik parimeve të tij, pavarësisht nga sakrificat që do të duhet të bëjë? Ja ku dalin menjëherë disa dilema, të cilat, që të zgjidhen, kanë nevojë për shpatën e guximit të krishterë.
Por, nëse nevojitet guxim për të jetuar me korrektesë jetën e krishterë, atëherë kemi nevojë për shumë më tepër guxim për demaskimin dhe shkatërrimin e së keqes, që ka përmbytur shoqërinë tonë. Shpesh diskutojmë për përhapjen e kriminalitetit, për dekadencën dhe dhuni- min e parimeve morale, për mbizotërimin e padrejtësisë. Zemërohemi, ngremë tonet dhe flasim me këmbë e duar. Por, sa nga ne vendosin të protestojnë publikisht për botimet e ndryshme, që si një tufë karkalecash turren për të shkatërruar brezin e ri? Sa nga ne kanë marrë guximin të protestojnë për filmat mjeranë që transmetojnë televizionet, madje edhe ai shtetëror, i cili mbahet me taksat tona? Shumë janë ata që janë të arsimuar dhe kanë edhe pozita të larta, zëri i të cilëve ka mundësi të dëgjohet në shoqëri. Sa nga ne kanë marrë nismën për t’i dërguar një letër stacioneve televizive dhe radiofonike, për të protestuar për emisionet e shëmtuara ose për të lavdëruar ato që janë të mira? Sepse, nëse flasim për kundërshtim ndaj dekadencës, nuk flasim thjesht për mbrojtje pasive apo edhe kritikë shterpë, por për një përpjekje serioze, të vendosur, e cila dënon të keqen dhe mbështet çdo gjë të mirë. Me këtë kuptojmë një përpjekje të guximshme për të shtrirë më tej ndikimin e mbretërisë së Perëndisë; një përpjekje që bëhet pa pasur frikë, me entuziazëm dhe kthjelltësi.
Por, si do ta fuqizojmë guximin tonë?
Gjëja e parë që do të na ndihmojë është të kuptojmë se i bindemi vullnetit të Perëndisë. Nëse të tjerët janë të guximshëm në kryerjen e paligjësisë, përse kam frikë unë kur e kam të vërtetën në anën time? Përderisa e kam parë se gjykimi im është i drejtë, asgjë nuk duhet të më trazojë. A është kjo gjëja e duhur? E do këtë gjë Perëndia? Atëherë unë do të eci përpara!
Mbështetja ndaj njëri-tjetrit ofron një mbështetje të shtuar për të fuqizuar guximin tonë. Kur dikush është i izoluar, frika e pushton më lehtë. Por, kur e ndien pranë vëllanë, me të cilin ndan të njëjtat parime shpirtërore, tronditja largohet. Shembulli i miroprurëseve na e tregon edhe këtu rrugën. Ato merren vesh mes tyre, bashkërendojnë veprimet. Bashkëpunimi për të mirën e shton edhe më shumë vendosmërinë tonë dhe pikërisht këtë duhet të synojmë me çdo lloj mënyre.
Dhe një pikë e tretë: guximi ynë do të marrë fuqi duke pasur besim dhe duke u lidhur me të Ngjallurin. “Të gjitha mund t’i bëj me anë të Krishtit, që më jep fuqi” (Fil. 4:13), na thotë apostull Pavli, duke e vërtetuar këtë me përvojën e tij. Përse të shikojmë vetëm pengesat dhe sprovat? Përse të harrojmë se Perëndia ndërhyn pikërisht atje ku ne nuk e presim? Le të kujtojmë edhe një herë historinë e miroprurëseve. Ato i shqetësonte një mendim i ligjshëm dhe këmbëngulës: “Kush do të na e lëvizë gurin?”. Por kjo nuk i pengoi ta çonin deri në fund rrugën e tyre apo t’i paralizonte në vendimin që kishin marrë. Nuk thane: “Përderisa këtu gjendet ky gur i madh që vulos portën e varrit, çfarë do të bëjmë tani?”. Ato ecën drejt realizimit të planit të tyre me një shpresë të fshehtë. Dhe ja, sapo u afruan “kur ngritën sytë, panë se guri ishte lëvizur”. Ato u gjendën para një ndërhyrjeje të mrekullueshme të Perëndisë. Të gjithë sa ecin me guxim në rrugën që të frymëzon besimi dhe detyra, të mbështetur në shpresën e tyre tek i Ngjalluri, e gjejnë veten para ndërhyrjeve të ngjashme dhe të papritura.
***
Shpesh ankohemi dhe shqetësohemi për rrugën që ka marrë shoqëria jonë. Nxjerrim në pah rreziqet, konstatojmë shkaqet e tyre. Një nga arsyet kryesore të kësaj të keqeje të përgjithshme është se, zakonisht, të mirët nuk janë guximtarë, por frikacakë, ndërsa, si rregull, të guximshmit shfaqen tipa negativë, të djallëzuar e me prirje kriminale.
Këtu qëndron tërë drama jonë. Një tragjedi që duhet të marrë fund një çast. Mundemi edhe ne të ndihmojmë në këtë gjë me trimëri dhe guxim, nëse ecim me burrëri dhe kurajë atje ku detyrimi ynë i krishterë na urdhëron.
† Anastasi
Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë.

• Shkëputur nga libri: Rreze nga drita e Ungjillit (Vëllimi 2: Pranverë – Verë)