Month: May 2023

E DIELA E TË VERBRIT
ISHI VERBRI, DËSHMUES GUXIMTAR I ZOTIT KRISHT DHE I SË VËRTETËS SË TIJ
“Ti ç’thua për atë, sepse të hapi sytë?
Edhe ai tha se është Profet”
(Joani 9:17)
Shumë mbresëlënëse është çudia që dëgjuam në Ungjillin e sotëm. Nuk është thjesht një mrekulli, nëpërmjet së cilës gjeti dritën e syve një njeri i verbër që prej lindjes. Është për më tepër një çudi, e cila shpalli një dëshmues të madh të Zotit Krisht dhe të së vërtetës së Tij.
***
Të lartpërmendurin, Zoti e takoi në një rrugë të Jerusalemit. Sigurisht, nuk ishte i rastësishëm ky takim. Asnjë gjë të rastësishme nuk ka në botë. Mirësia Hyjnore e kishte përgatitur që të shfaqet fuqia e Zotit Krisht dhe besimi i të verbrit. Nxënësit, sapo panë të verbrin, me një simpati të sinqertë dhe dhimbje, pyetën mësuesin e tyre: “Zot, cili mëkatoi kaq shumë, ky apo prindërit e tij, që të lindet i verbër ky njeri?” (v. 2) “As ai nuk mëkatoi, as prindërit e tij, por që të shfaqen tek ai punët e Perëndisë.” (v. 3), përgjigjet Shpëtimtari. U lind i verbër që, me anë të mrekullisë që do të bëhej, të shfaqej fuqia e madhe Hyjnore e Zotit. Dhe ja Shpëtimtari, pasi u tha gjithashtu nxënësve të Tij se, sa jeton në këtë botë duhet të bëjë punët e Atit të Tij, dhe se Ai është drita e botës, pështyn përdhe, “bën baltë”, lyen sytë e të verbrit dhe i thotë: “shko e lahu në sternën e Siloamit” (v. 7).
Kjo gjë, sigurisht, dukej e çuditshme. Lehtë do të mundej dikush të dyshonte. Por i verbri, sapo ndjeu se kush ia dha këtë urdhër, pa ngurrim nxitoi t’i bindej. “Shkoi, pra, dhe u la” (v. 7). Rezultati ishte i menjëhershëm dhe i çuditshëm. I verbri u kthye “duke parë”. Sa e habitshme, me të vërtetë! Një njeri që lindi dhe jetoi aq vite i verbër, tani, për një moment të vetëm, shërohet. I mbushur me admirim vëzhgon dheun, qiellin, njerëzit, gjithçka. Ngjarje më ngazëlluese se kjo nuk do të ishte e mundur të ekzistonte për të.

Por, për pabesinë e verbër, edhe mrekullitë më të mëdha janë si të mos ekzistojnë dhe, pabesia, të cilën e përfaqësojnë farisenjtë, tani lufton që ta mbysë besimin, që me aq guxim e dëshmon i verbri. Përleshja është dramatike. Farisenjtë e pabesë përpiqen, të dëshpëruar, që ta mohojnë dhe ta përgënjeshtrojnë mrekullinë. Ish – i verbri, me këmbëngulje dhe durim, por edhe me trimëri të vërtetë në shpirt, e vërteton dhe e shpall tek të gjithë dhe thekson fuqinë hyjnore të Shpëtimtarit. Ata kërkojnë, me sofizma dhe dinakëri, që ta paraqesin Zotin Krisht si shkelës të ligjit hyjnor dhe mëkatar. I verbri flet me urtësi të habitshme, që ta vërtetojë Krishtin profet dhe çudibërës.
Beteja fillon nga fqinjët e tij. Ata, të parët, i parashtrojnë pyetjen: “Si u shëruan sytë e tu?” (v. 10). Ai u përgjigjet me guxim, se Jisui e bëri mrekullinë; dhe u tregon hollësisht ngjarjen.
Atëherë ndërhyjnë farisenjtë dhe fillojnë hetimin, i bëjnë përsëri pyetjen: “Si t’u hapën sytë?” (v. 15). Dhe ai përsëri dëshmon bamirësinë dhe Bamirësin. Por farisenjtë këmbëngulin. Ky njeri nuk është nga Perëndia, thonë, kur nuk mban pushimin e së shtunës. Por mrekullia ishte aq e madhe dhe aq e dukshme, sa edhe midis tyre nuk mund të binin dakord. Disa prej tyre thoshin: “Si mundet një njeri mëkatar të bëjë mrekulli të tilla?” (v. 16). “Dhe kishte një përçarje në mes tyre” (v. 16). Kërkojnë dhe mendimin e ish-të verbrit, dhe ai u përgjigjet: “Unë mendoj se Jisui është profet” (v. 17).
A është e lehtë vallë që ta pranojë gabimin e vet pabesia? Meqenëse farisenjtë nuk mundën ta argumentonin se Zoti Krisht nuk e bëri mrekullinë, mohojnë se i shëruari ishte i verber. Ftojnë prindërit e tij dhe, me shumë dinakëri, u parashtrojnë pyetjen: “Ky është biri juaj, që thoni se është i verbër që prej lindjes? Si shikon tashmë?” (v. 19). Prindërit shikojnë maninë e farisenjve kundër Jisuit dhe nga frika përgjigjen: “Po, ky është biri ynë, dhe është e vërtetë se lindi i verbër. Por, se si shikon tani, apo kush ia hapi sytë nuk e njohim. Moshë ka, vetë ai t’ju përgjigjet”.
Pas dështimit të ri, farisenjtë thërrasin përsëri të verbrin, dhe me dhunë kërkojnë t’i japin zgjidhjen që dëshironin kësaj ngjarjeje, duke i thënë: “Lavdëro Perëndinë. Se jo Jisui, por Perëndia të dha dritën tënde. Ai është njeri mëkatar.” Por, i verbri nuk lëkundet. Me të njëjtin guxim u përgjigjet: “Unë një gjë di, se isha i verbër; dhe tani, me ndërhyrjen e Jisuit, shikoj” (v. 25).
Përsëri e hetojnë dhe përsëri e pyesin për të njëjtat gjëra që ta detyrojnë të mohojë mrekullinë. I verbri nuk përmbahet më. Fillon sulmin kundër tyre. Ç’më pyesni dhe përsëri më pyesni? Jua thashë. Nuk dëgjuat? Unë jam nxënës i Tij. Mos doni të bëheni edhe ju nxënës të Tij. Kurrë nuk u dëgjua një mrekulli e tillë. Jisui, nëse nuk ishte profet, do të ishte e pamundur të bënte një mrekulli të tillë. Të mbushur me urrejtje, farisenjtë tani e nxjerrin jashtë nga sinagoga e tyre.
Por i verbri nuk ndikohet nga këto. Kur më vonë e gjen Jisu Krishti, i thotë: “Ti beson tek i Biri i Perëndisë?” (v. 35). Ai e pyet: “Cili është, Zot, që ta besoj?” (v. 36). Dhe Krishti i përgjigjet: “Dhe e pe, dhe ai që po flet me ty, ai është” (v. 37). Në këtë shfaqje, ish – i verbri, i mbushur me besim dhe me mirënjohje, thërret: “Besoj, o Zot. Dhe iu fal” (v. 38). Dhe mbeti që atëherë modeli dhe shembulli i besimtarit, i luftëtarit të guximshëm, që di ta mbrojë dhe ta dëshmojë besimin e tij, por edhe të qortojë me guxim të pabesët.
***
Por, edhe çdo i krishterë që e do besimin e tij dhe digjet nga zelli për lavdinë e Krishtit, nuk mund të jetë i ndryshëm. Nuk mund të pranojë me apati fjalët e të pabesëve kundër Kryetarit të shpëtimit dhe kundër Ungjillit të shenjtë. Do të protestojë kundër gënjeshtrave dhe shtrembërimeve që thonë armiqtë e së vërtetës. Nuk do të druhet, përkundrazi, do të bëhet luftëtar, që të mbrojë besimin dhe të kontribuojë për përhapjen e së vërtetës dhe zgjerimin e Mbretërisë së Zotit Krisht. Shpesh gënjeshtra është aq e zhveshur, aq i dukshëm shtrembërimi i së vërtetës nga të pabesët dhe heretikët dhe aq shkatërruese përfundimet në të cilat shtyjnë shumë njerëz, e veçanërisht të rinjtë, saqë të konsiderohet krim heshtja e besimtarëve. Pasi e besojmë të vërtetën me gjithë shpirtin tonë, dhe ndjekim jetën e krishterë, pse të ngurrojmë të flasim? Për më tepër, në këto rrethana do të na ndriçojë Vetë Krishti dhe Ai do të na japë fjalë që t’u mbyllim gojën kundërshtarëve. A nuk u bë kjo edhe me ish-të verbrin?
***
Kështu, pra, çdo besimtar i sinqertë duhet të jetë dhe luftëtar i guximshëm i së vërtetës, që nuk do të trembet dhe nuk do të sprapset, por do të mbrojë me guxim bindjet e tij të krishtera. Një arsye që pabesia dhe gënjeshtra, shekujt e fundit, krijoi aq e aq viktima dhe vrau shumë shpirtra, ishte edhe qëndrimi pasiv i të krishterëve.
Ndërsa të tjerët punojnë për ta çrrënjosur besimin nga zemra e popullit, që të godasin Kishën, të krishterët mbeten indiferentë dhe u lënë hapësirë veprimi kundërshtarëve. Por, në të kundërt, vitet e fundit, të krishterët lëvizën dhe dolën haptazi, gra e burra, prindër e fëmijë, shkencëtarë e nëpunës, dhe dëshmuan besimin e tyre; shumë nga njerëzit e pabesë nxituan të heshtin dhe të fshihen, kur të tjerë u ndriçuan dhe u drejtuan në ushtrinë e lavdishme të Krishtit.
***
Vëllezërit e mi të dashur më Krishtin,
Përpara, pra, edhe ne me ata. Le të mbushim radhët e luftëtarëve të krishterë. Le të dëshirojmë të gjithë të bëhemi heronj mbrojtës të së vërtetës së krishterë. Kështu do të triumfojë besimi dhe fitorja e Krishtit do të jetë edhe fitorja jonë.
U bëftë!

† Ignati
Mitropolit i Beratit, Vlorës dhe Kaninës

• Shkëputur nga libri: Buqetë lulesh shpirtërore I (Predikime 2008-2009) 01.06.2008

Tri reagime të ndryshme ndaj një ngjarjeje të mrekullueshme

E Diela e të Verbrit
(Jn. 9:1-38)

“Ti ç’thua për atë?”

Ndodh një ngjarje e mrekullueshme. Një i verbër nga lindja, fiton shikimin përmes ndërhyrjes personale të Jisu Krishtit. Por, ndaj kësaj mrekullie, objektivisht të pamohueshme, jo të gjithë njerëzit reagojnë njësoj. Qëndrimi i gjithsecilit kushtëzohet nga predispozita e tyre e brendshme.
Paragjykim pasionant
Me gjithë formimin fetar dhe pozitën shoqërore, farisenjtë tregojnë paaftësi të frikshme për të parë dhe për të pranuar të vërtetën, nuk kanë kurrfarë objektiviteti në gjykimin e tyre. Pasioni ua zbeh fuqinë e gjykimit dhe kështu i çon në një sërë silogjizmash dhe argumentesh të çmendura. Në fillim përpiqen të mohojnë mrekullinë.
Por, meqë kjo është e pamundur, rreken që, të paktën, të shkatërrojnë përshtypjen e krijuar për shkak të asaj mrekullie dhe nxitojnë të shtrembërojnë realitetin. Dashurinë e Jisuit e konsiderojnë “punë”, pra shkelje të Ligjit. Pak para se të ndodhte kjo mrekulli, ata kishin marrë gurë për të goditur Jisuin, ndërsa tani E akuzojnë se gjoja ka shkelur pushimin e ditës së shtunë, meqë mori pak baltë dhe shëroi fatkeqin. Pastaj thërrasin prindërit e të verbrit, i pyesin dhe i ripyesin, duke shpresuar se do të arrijnë të nxjerrin ndonjë fjalë dhe të gjejnë arsye për të mbështetur mohimin e tyre. Por, ndërsa faktet janë të pakundërshtueshme para syve dhe rrëzojnë dëshirat e tyre, atëherë ata vënë maskën e fetarisë, marrin pamje serioze dhe këshillojnë të shëruarin: “Jepi lavdi Perëndisë. Ne e dimë se ky njeri është mëkatar”. Por, kur e shikojnë se i verbri nuk u bindet këshillave të tyre tinëzare, e heqin maskën e fetarisë dhe u kthehen fyerjeve. “E shanë”, shkruan ungjillori. Në fund, të turpëruar për pafuqinë e tyre për t’i imponuar tjetrit logjikën e tyre, nisin ta shajnë dhe arrijnë deri te dhuna. “Ti ke lindur i tëri në mëkate dhe ti na mëson. Dhe e nxorën jashtë”. Shtrembërim i ligjit të Perëndisë dhe i fakteve, terror, tallje, fyerje, persekutim dhe mani. Këto janë fazat vijuese të një taktike, që nxitet nga armiqësia dhe paragjykimi. Kur mungon pastërtia e zemrës, vihen në dyshim edhe fakte të dëshmuara prej mijëra vjetësh.
Fatkeqësisht, kjo taktikë nuk ka mbetur monopol vetëm i farisenjve. Duke ndryshuar maskë dhe duke shumëfishuar mënyrat e sulmit, paragjykimi pasionant vijon të godasë të vërtetën, të luftojë Krishtin dhe njerëzit e Tij. Shpeshherë, edhe në ditët tona, shikojmë shumë njerëz që kërkojnë të keqinterpretojnë edhe dëshirat e mira, madje edhe ato më të pastrat, të shpifin e të flasin keq edhe për veprat më fisnike. Disa nuk ngurrojnë aspak ta quajnë edhe heroizmin më fisnik si “etje për lavdi”, mençurinë e shikojnë si “mendjemadhësi”, aktivitetin shpirtëror “marrje me shumë gjëra njëkohësisht”, mirëkuptimin e dashamirësinë “diplomaci”, “dobësi” etj.
Ca të tjerë, kur shohin dikë të marrë pjesë në vepra dashurie dhe të hierapostullimit, marrin pamje urdhëruese dhe japin këshilla, si: “Mos u jep rëndësi këtyre gjërave. Dëgjona. E dimë ne. Këtu ka interesa, qëllime, shfrytëzim. “Ne i pamë” se të gjitha këto janë të pavërteta dhe të padobishme”.
Asnjanësi egoiste
Para kësaj armiqësie të të fuqishmëve dhe këmbënguljes së tyre për ta quajtur të bardhën të zezë dhe ditën natë, prindërit e të verbrit i zë frika. Nuk dëshirojnë të ngatërrohen me ta. Duke e kuptuar se janë në një mjedis armiqësor, përpiqen të shmangen. Dhe, për t’i bërë bisht situatës së vështirë, nuk pranojnë të shprehen për ngjarjen dhe t’i përgjigjen pyetjes se çfarë mendojnë ata për vërtetësinë e kësaj mrekullie. Më pas shmangen sërish, duke e hedhur diku tjetër përgjegjësinë. “Moshë ka, pyeteni”. Prindërit e ish-të verbrit duan qetësinë e tyre. As që e mendojnë se janë vetë ata që patën sjellë në botë një fëmijë fatkeq, i cili, me anë të ndërhyrjes së Jisuit, sapo ka nisur të shijojë bukurinë e jetës. Dhe e lënë vetëm të birin të përplaset me të pushtetshmit.
Edhe tani e në çdo kohë, pareshtur ka pasur e ka njerëz që imitojnë këtë sjellje të prindërve të të verbrit. Shumë të tjerë, sapo ndodhen në një mjedis të pafavorshëm, kërkojnë të sigurojnë të tjerët se janë asnjanës. “Ti do ta shpëtosh botën?”, këshillojnë veten e tyre. Dhe kur u kër- kohet të shprehin mendimin e tyre me përgjegjësi apo të japin dëshminë e tyre, ata bëjnë gjithçka për t’iu shmangur. “Çfarë do që ngatërrohesh? Çfarë do të dalë nga e gjithë kjo?”-e ngushëllojnë përsëri ndërgjegjen e tyre. Dhe kështu flijojnë para idhullit të gjoja asnjanësisë së tyre ndjenja farefisnie, miqësi, drejtësi e dinjitet. Me të vërtetë, një nga tragjeditë më të mëdha të jetës është fakti që edhe të afërmit apo miqtë më të ngushtë, të dorëzuar para frikës së kërcënimeve të drejtpërdrejta ose jo të pushtetarëve të çdo kohe, nuk pranojnë t’u qëndrojnë pranë atyre që dhunohen ose shtypen padrejtësisht.
Guximi i trimit
Në rrethana të tilla, guximi i heroit të perikopesë së sotme të Ungjillit na shfaqet edhe më madhështor. Edhe pse i mbetur fillikat, ai qëndron në këmbë përpara sjelljes armiqësore dhe mëkatare të farisenjve dhe përballet trimërisht me vogëlsinë e tyre, duke hedhur poshtë argu- mentet e tyre të përçartura, me përvojën dhe logjikën e tij.
Ai konstaton paragjykimin dhe mënyrën tinëzare, me të cilën sillen dhe veprojnë farisenjtë; nuk përkulet para tyre, por e thekson me forcë pikëpamjen e tij: “Ti ç’thua për atë, sepse të hapi sytë?”. “Edhe ai i tha se është profet”. Më pas, teksa vëren se rezistenca e mospranimit rritet edhe më tej dhe ndërsa shikon inatin e tyre të pazbutur, nuk e humbet gjakftohtësinë, por, duke pasur përvojë jete, e vë këtë përvojë në punë. “Në është mëkatar, nuk e di. Një gjë di, se qeshë i verbër dhe tani shoh.” Dhe në vazhdim të debatit, nga mbrojtja kalon në sulm. Pa inat dhe fjalë të tepërta, por me përgjigje të qëlluara dhe me vërejtje të sakta: “Kjo është me të vërtetë çudia, se ju s’e dini nga është dhe mua më hapi sytë… Po të mos ishte ky nga Perëndia, nuk mund të bënte asgjë”.
Reagimi i guximshëm i ish-të verbrit ndaj inatit të pushtetarëve është një pasqyrë e mrekullueshme, ku mund të këqyrim sjelljen tonë dhe të bëjmë edhe autokritikë të guximshme. Kur konstatojmë paragjykim në mjedisin tonë, a e kemi vallë kurajën për të thënë të vërtetën, për të shfaqur bindjet tona? Tregohemi gjakftohtë ose jo? A jemi të saktë dhe konkretë në fjalët që nxjerrim nga goja? Dhe, a ia dalim ta provojmë argumentin tonë? Kur duhet të flasim për Krishtin, a kemi një përvojë personale? Këtu gjendet çelësi. Nga siguria jonë shpirtërore do të marrë fuqi edhe guximi ynë.
Qëndrimi i guximshëm i ish-të verbrit nuk mbeti vetëm te shprehja e mirënjohjes për dhuratën që mori prej Krishtit, por u kthye në një shtysë të vërtetë për t’u njohur me Zotin. Duhen parë me kujdes shkallët që ngjiten, ndërsa zhvillohet përplasja e tij me farisenjtë. Herën e parë tha: “Një njeri që quhet Jisu…”. Më vonë pohon me forcë sigurinë e tij “se është profet”. Në fund, Jisui e takon dhe i bën pyetjen që hedh dritë mbi gjithçka: “Ti i beson Birit të Perëndisë?”. Dhe ish-i verbri, atëherë, arrin të shikojë jo vetëm dritën e përmbidheshme, por edhe dritën shpirtërore, duke i thënë Zotit: “Besoj, o Zot, dhe iu fal”. Kur shfaqim mirënjohjen tonë për dhuratat e Tij dhe burrëri, Zoti do të na afrohet përsëri, për të na e shfaqur më mirë fytyrën e Tij, për të na lartësuar në nivele të reja diturie dhe ekzistence.

† Anastasi
Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë.

• Shkëputur nga libri: Rreze nga drita e Ungjillit (Vëllimi 2: Pranverë – Verë)